Beatrice praat niet over haar indrukwekkende ziekteproces en de korte levensverwachting. Ze wil zich zo lang mogelijk alleen redden, fysiek en mentaal. Bezoek komt en gaat, niets is te dol. Niemand weet dat ze in de stille badkamer knokt tegen de vernedering van het verlies van ontlasting. Daar worstelt ze met de schaamte, met inleggers en toiletpapier. Niemand ziet het, het is haar geheim. Totdat spierzwakte haar in een val naar de grond brengt. Van afschuw vervult ziet ze hoe ze haar benen en de vloer heeft bevuild. Met wat papier probeert ze uit alle macht de vloer te poetsen waardoor ook haar handen vies worden. Uiteindelijk belt ze voor hulp, voor het eerst sinds ze in het hospice is. Ik help haar van de grond op het toilet, van de vuile broek in de schone, van de badkamer in bed. Ze draait zich meteen van me af en verbergt haar gezicht onder een hand. Mijn kalme stem en rustige handelingen ketsen af op haar opgetrokken muur. Ze zou onzichtbaar willen zijn.
Ik twijfel of ik haar alleen moet laten of juist bij haar moet blijven. Maar ik twijfel nog meer of ik haar ernaar moet vragen. In de weken dat ze nu in het hospice is heeft ze ons nauwelijks een inkijkje gegeven in wat er in haar omgaat. Met elke klop op de deur naar haar gevoel trekt ze die steviger dicht. Als ik haar zou vragen wat ze wil zal ze zeker zeggen dat ze alleen wil zijn. Toch denk ik dat ik in de buurt moet blijven.
Met de deur op een kier ruim ik rustig de badkamer op. Mijn oren op steeltjes horen Beatrices’ eerste voorzichtige snikken. Ik ga zonder woorden bij haar zitten. Snikken gaat over in heftig huilen. Ze laat toe dat ik de hand pak waarmee ze haar gezicht verbergt. Het huilen snijdt, de pijn komt van heel diep. Ik zie hoe ze zich de ijsberg van schaamte op vecht, haar weg zoekend langs de afgrond van het verraad van haar geheim. Langzaam wordt het stiller. Beatrice lijkt in slaap te vallen. Als ik mijn hand voorzichtig terugtrek pakt ze hem toch vast. ‘Nog heel even zo zitten’, zegt ze. ‘Kan dat?’
Dat kan. Ik vermoed dat Beatrice de top van de ijsberg heeft bereikt. Hopelijk biedt het nieuwe uitzicht haar troost: iemand toelaten in je schaamte heeft niets te maken met verlies van waardigheid.
hettyomvlee@schrijfburokoprollen.nl 06-53968660
Samenwerking met: KORTDOCS, films van Rijk-willem Schmelter, www.kortdocs.nl
copyright | SCHRIJFBURO KOPROLLEN