ALS: anders nog iets?
Of ik hem even wil helpen met zijn broek open maken, hij moet plassen. Zijn supersonische hardloopschoenen gaan me in hanentred vooruit naar het herentoilet. We zijn van dezelfde leeftijd, allebei hardlopers, maar hij is vele malen sneller en beter dan ik… geweest. Nu ALS zijn spieren op non-actief zet loopt hij als een evenwichtskunstenaar maximaal 50 meter, van links naar rechts wankelend.
In het krappe wc-hok zak ik door mijn knieën tot op ooghoogte met de gulp van zijn jeans. Stuntelig trek ik de rotknopen door de gaten. Lastig, het lukt slecht. Zijn armen hangen slap langs zijn lichaam, zijn onvrijwillig werkloze handen naast mijn hoofd.
"Onderbroek ook doen?" Ik kijk omhoog om zijn antwoord te zien. Hij knikt maar ontwijkt mijn ogen. Zou hij aanvoelen dat ik me netzo ongemakkelijk voel als hij? Ik hoop het niet.
Ik wacht op de gang tot hij klaar is. Hij zal een teken geven. Na een behoorlijk tijd hoor ik een doffe dreun. Ik klop en open de wc deur. De geknakte atleet ligt tussen pot en muur op de grond, de onderbroek halverwege zijn bovenbenen, zijn jeans op zijn schoenen. Hij huilt. In een poging in ieder geval zelf zijn onderbroek goed te doen verloor hij zijn evenwicht.
"Echt waardeloos voor je man", zeg ik in een empatisch stoere poging zijn gêne weg te nemen. In stilte doe ik een schietgebedje: laat het ons a.u.b lukken om samen overeind te komen zodat nieuwsgierige blikken en nog meer schaamte hem bespaard blijven.
Iemand, ik weet niet wie of wat, verhoort mijn gebed. Mijn hardloopvriend staat weer overeind, onderbroek en jeans op zijn plek. We vinden een grap, het lukt om te lachen. Tijd voor een stevige kop koffie met appeltaart! We installeren ons aan het raam en ik begin opgelucht te eten en gezellig te kletsen. Mijn koffiemaatje kijkt me aan.
"Wil je mij even helpen met de koffie voor die koud is?"
Shit! Natuurlijk! Ik sla mezelf voor mijn kop dat ik hem weer moet laten vragen om hulp. Eigenlijk is hij nog steeds sneller dan ik: ik kan het tempo waarin hij zijn onafhankelijkheid verliest totaal niet bijbenen..
Opeens besef ik dat ik een stap heb overgeslagen: Joost is heel jong, maar ook zijn ouders zijn nog jong! Hebben ze ooit een stervensproces meegemaakt?
De expertisecentra PostCovid: er komen hopelijk heel goede perspectieven voor patiënten! We kunnen alvast beginnen met iets anders... het slechten van de muur van onwetendheid en ontkenning
Euthanasie bij aanhoudend en onbehandelbaar ernstig psychisch lijden. Dit gebeurt nooit over één nacht ijs, nooit zonder jarenlange behandelingen en gesprekken. Maar als niets helpt, ondanks dat….
Met de blik strak vooruit neemt hij de bocht naar de stervensfase vrij scherp en behoorlijk laat.
ALS en de tranen van Robert. Snelle route van diagnose naar overlijden.
Vrijwilligers in het hospice. Onbetaald want onbetaalbaar!
Soms moet je een risico nemen en uitspreken wat je denkt dat hardop gezegd moet worden maar waarvan je niet zeker weet of het goed is. Ook of juist aan het sterfbed.
Tegelijkertijd zoon, dochter, naaste van een patient zijn maar ook professioneel zorgverlener. Dubieuze dubbelrol.
Ze vluchtte uit haar dictatoriale moederland met uitgezaaide kanker in haar tengere lichaam. Het ‘regime’ in haar land verbood haar de toegang tot behandelingen.
Niet iedereen overleed in harmonie met naasten. Oude levenswonden genezen niet automatisch in de nabijheid van de dood...