De reanimatie is binnen een paar minuten succesvol dankzij de passerende politieauto met AED en de adequate hartmassage van een doortastende agent. Alles zit mee: ook de aanrijtijd van de ambulance is kort, de dotterprocedure verloopt soepel en meneer mag via de intensive care, hartbewaking en afdeling cardiologie na een week retour afzender: naar huis! Met een recept voor een flinke handvol pillen, dagelijks in te nemen, voor de rest van zijn leven. De controleafspraak op de polikliniek is gemaakt en meneer is aangemeld bij de hartrevalidatiegroep van de fysiotherapie. De 2de lijns specialisten hebben een mooi resultaat behaald! Alles duidelijk meneer? Wel thuis hoor…
Wat vooraf ging gebeurde onder het toeziend oog van de 1ste lijns gezondheidszorgers: de huisarts en praktijkverpleegkundige. De deskundige professionals die vanuit het gezichtspunt van de preventieve gezondheidszorg meneer al ruim tien jaar een gezondere leefstijl proberen aan te praten. Maar meneer is een taaie. Duwen en meebewegen, trekken en spiegelen, kleine waarschuwingen of grote dreiging: meneer is ondoordringbaar.
"Roken? Lukt me echt niet om te stoppen. Ik ben al zo vaak gestopt maar dan gebeurt er weer wat waar ik kopzorgen om heb en dan grijp ik toch weer naar die sigaret”. Medicatie, motiverende gespreksvoering, STOPTOBER: geen enkele inspanning levert blijvend resultaat.
"Minder alcohol? Mag dat ook al niet meer? Ik mag ook niks meer. Straks zeggen jullie me nog dat ik geen vlees meer mag eten omdat dat niet goed voor me is!”
Nou inderdaad dus: elke dag vlees en vleeswaren zijn zeker niet goed voor meneer. Zijn LDL cholesterol is veel te hoog en minderen met vlees kan bijdragen aan het verlagen van dat cholesterol. Wat ook helpt: meer bewegen en afvallen, minder koolhydraten eten. En minder alcohol drinken: “het spijt me maar alcohol is uiteindelijk in het lichaam ook weer suiker.. wordt opgeslagen als vet.. wordt overgewicht”.. Dat komt nog bovenop de pakweg 12 kilo overgewicht die meneer al dagelijks als een skippybal net boven de lage broekriem meesleurt.
“Bewegen man, doe dat nou! Al is het maar een half uur per dag! Begin anders met een kwartier per dag, lukt dát?”
“Ja amehoela, ik heb echt geen zin om ’s avonds na het eten of na mijn werk nog te gaan sporten. Dan ben ik afgedraaid. Zo gek krijg je me niet!” Motiverende gespreksvoering, adviesgesprek bij de diëtiste (omdat de praktijkverpleegkundige best een aardig mens is en je gunt haar ook een succesje.. ) en laagdrempelig aanmelden voor een 10 wekelijkse beweeggroep in het buurthuis ten spijt: meneer verandert niets aan zijn leefstijl. Hij accepteert wel de hogebloeddruktablet die de huisarts dringend aanbeveelt. Zo’n pilletje slikken is geen punt. Fluitend verlaat hij het 1ste lijns gezondheidszorgpand. Volgende controle over een half jaar. Zien we dan wel weer…
Maar al twee weken later ligt hij met een potentieel dodelijke hartritmestoornis op de stoep voor Pizza Mario. Daar had hij geen rekening mee gehouden! Het is hem ‘overkomen’, hij is er heftig door verrast. Zijn familie is nu, een week nadat hij voor Jaffa voor de pizzeria lag, nog helemaal ontdaan van de spanning. Zelf merkt hij ook wel dat het hem niet in de koude kleren is gaan zitten. Die dagen op de IC en de hartbewaking hebben indruk gemaakt. Hij heeft moeite met nadenken en slaapt slecht. De cardiologen zijn heel duidelijk geweest: hij moet écht aan de slag met afvallen, gezonder leven, alcohol minstens halveren en boven alles STOPPEN MET ROKEN MENEER! En trouw een handvol pillen slikken, elke dag weer, levenslang. Het is nogal wat.
De huisarts belt om te vragen hoe het gaat. De praktijkverpleegkundige belt om te vragen hoe het gaat. Meneer is van harte welkom op de praktijk voor vragen over zijn aandoening, zijn medicatie, om te praten over wat er gebeurd is. En voor advies over gezonder eten, hulp bij stoppen met roken, zoeken naar haalbare beweegdoelen. Misschien lukt het na deze serieuze waarschuwing van het lichaam om toch andere keuzes te maken in het dieet en definitief te stoppen met roken?
Voor de noodzakelijke 2de lijns specialistische medische kennis houden de cardioloog en de hartrevalidatiegroep van de fysiotherapie meneer voorlopig onder controle. In de 1ste lijn bijt de praktijkverpleegkundige zich voor de zoveelste keer vast in waarschijnlijk het taaiste stuk van de revalidatie: meneer zover zien te krijgen dat hij écht gezonder gaat leven. Ze zal opnieuw alles erbij slepen wat kan helpen: motiverende gespreksvoering, adviesgesprekken, empatische gesprekken, voorlichting, filmpjes, namen en contactgegevens van beweegcoaches en 'dietisten die je niet meteen vanalles verbieden'… Aftasten, doorprikken, drempels verlagen, inspireren...Doorkauwen, hoe taai ook.
Zelden mensen gezien met zo'n lange adem als die van de praktijkverpleegkundigen van de 1ste lijns gezondheidszorg!